PHOENIX aka Transsylvania Phoenix

Skąd: Timişoara
Powstali w: 1962
Rodzaj muzyki: rock
Aktywność: TAK
Ilość płyt: 13
Teksty po: rumuńsku

(Jak już byłam przy IRIS to postanowiłam "załatwić" też innego obowiązkowego klasyka - PHOENIX. Opornie mi szło podjęcie tego tematu- bo to temat rzeka, ale z dokumentalnego obowiązku sie podjęłam:)

Proszę Państwa- uwaga- mamy do czynienia z PRAWDZIWĄ LEGENDĄ!:)

PHOENIX (tak naprawdę Transsylvania Phoenix, ale w Rumunii używano krótszej nazwy), największy rumuński zespół rockowy wszechczasów.

Otoczeni legendą, w samej Rumunii sprzedali ponad 9 milionów płyt. (Wystąpili nawet na festiwalu w Sopocie w 1973 roku! :)
Odnieśli gigantyczny sukces wśród młodej publiczności grali bowiem chętnie utwory Rolling Stones, The Beatles czy The Who, czym ściągnęli na siebie uwagę komunistycznej władzy. Byli oskarżani o libertynizm, kosmopolityzm i dekadencję, a w 1972 roku zabroniono im nagrywać i występować.

Do zyskania przez nich miana zespołu "kultowego" przyczyniła sie ich spektakularna ucieczka z Rumunii: w 1977 roku emigrowali nielegalnie do Niemiec Zachodnich furgonetką przewożącą sprzęt - ukryci w głośnikach Marshalla ;)

Ich nagrania były szmuglowane do Rumunii, znali je wszyscy, były nawet śpiewane przez ludzi w czasie rewolucyjnych zajść w Timisoarze.

Są nazywani rumuńskim Rolling Stones, a także porównywani do Jethro Tull.
Niebanalna muzyka z niebanalnymi tekstami (pisali dla nich poeci rumuńscy, np: Șerban (Nicolae) Foarță i Andrei Ujica), niebanalne okładki przygotowywane przez młodych malarzy.

Co do samej muzyki- Phoenix jest pionierem etno rocka, zachwycił mieszając klasyczne brzmienia rockowe/ bluesowe/ psychodeliczne/ progresywne z tradycyjnymi elementami ludowymi. Współpracowali z Wydziałem Etnografii i Folkloru Uniwersytetu w Timisoarze.

***  

Pierwotnie nazywali się "Sfintii" ("Święci") ale władza komunistyczna uznała to za szerzenie propagandy religijnej i nazwę zmieniono na Phoenix właśnie.

Grupę założyło 2 panów, pierwszy z nich to Nicu Covaci - lider grupy, malarz, wokalista, gitarzysta, (jak ktoś jest ciekawy jego prac malarskich- to można oglądnąć TU)
Jest autorem kilku okładek zespołu; był prawdziwą supergwiazdą na widok której nastolatki sikały w majtki; niewątpliwie charyzmatyczna, majestatyczna postać.

Nicu przy pracy

Drugim założycielem był Béla "Kamo" Kamocsa - gitarzysta pochodzenia węgierskiego (jak widać po nazwisku), występował również jako wokalista w  Bega Blues Band, był organizatorem festiwali bluesowych, zmarł w 2010 roku w wieku 66 lat.

Potem przez kolejne 40 lat zmian w składzie było bez liku, nie będę w nie dokładnie wnikać,

skład dzisiejszy (za wiki):

Nicu Covaci - gitara, wokal (1962- obecnie)

Ovidiu Lipan Tandarica - perkusja (1975- obecnie)

Cristi Gram - gitara, wokale (1975- obecnie)

Bogdan Bradu - wokal (2003- obecnie)

Volker Vaessen - bas - (1992 - obecnie)

Dzidek Marcinkiewicz - bas, klawisze, wokale (1993- obecnie)

(a to ci dopiero- polski chłop gra w rumuńskim zespole! :)
Dzidek jest z Legnicy, obecnie mieszka w Niemczech i poza Phoenixem grał jeszcze np w Blues Company,  Lipan Connection-Excalibur, Seven Seals, aktualnie nagrywa pod szyldem Special Experiment, jak wiem z pewnego źródła (jakim jest jego żona- bardzo dziękuję i pozdrawiam!:) Dzidek gra głównie na klawiszach, na basie tylko czasami.

Dzidek

DYSKOGRAFIA:

Okres przed wyjazdem do Niemiec:

"Vremuri" (1968) ("Czasy") epka zawierająca 4 piosenki, na nagranie której "pożyczono" perkusistę z formacji Mondial. Rozeszła się w 120.000 kopii dzięki czemu zespół został nominowany do Złotej Płyty (której wszak nie dostał).
"Vremuri" zostało potem reedytowane w roku 1969, 1991, 1993 i 1998.
Zdjęcie na okładkę zostało zrobione w Parku Róż w Timiszoarze.
Epka ta wyszła w Electrecord.

Tracklist:
Strona A:

1. Vremuri
2. Canarul

Strona B:

1. Lady Madonna (Beatlesów)
2. Friday On My Mind

 

"Floarea stîncilor" (1969) ("Skalny kwiat"), druga epka, zawierająca dość buntownicze,  śmiałe teksty jak na tamte czasy
(Electrecord)

Tracklist:
Strona A:

1. Totuși sunt ca voi ("I tak jestem taki jak wy")
2. Floarea Stîncilor 

Strona B:

1. Nebunul cu ochii închiși   ("Szaleniec z zamkniętymi oczami")
2. Ar vrea un eschimos ("Chciałbym eskimosa")

"Cei ce ne-au dat nume" (1972) ("Ci którzy nadali nam imię")  pierwsza płyta formacji, z tekstami w większości ludowymi uzupełnionymi przez Victora Cârcu ( poetę i reżysera teatralnego).
Okładka autorstwa Valeriu Sepi (międzynarodowej sławy rumuński malarz pochodzacy z Timisoary a od 1991 roku miejszkający w Singapurze) i jego dziewczyny Lili, oboje studiowali w tym czasie na Akademii Sztuk Pięknych
Jest to koncept album, wydany ponownie w Electrecord, oparty na odniesieniu do pór roku.

W roku 1971 wyszła dyrektywa N.  Ceaușescu, że odtąd wyszystkie produkcje kulturalne mają zawierać wątek folklorystyczny.  Nicu Covaci odparł na to:

„Vrei folclor? Îți dăm noi folclor!”

("Chcie folkloru? Damy wam folklor!")

Nie uniknęli jednak ingerencji cenzury, w wyniku której z albumu 2- płytowego zrobił się pojedynczy. Wycięto utwory „Vișina”, „Cei ce ne-au dat nume”, „Cocoșii Negri".

Ciekawostka: płyta ta została wydana też w Polsce w 1998 roku przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne", w limitowanej edycji ale za to z dodatkowymi utworami „Mamă, mamă” i „Te întreb pe tine, soare”  ("Pytam się ciebie, słońce...").

Tracklist:
Strona A:

1. Ciclul anotimpurilor ("Cykl pór roku") 

A. Preludiu

- A oilor ("Do owiec")

- Jocul timpului ("Igraszki czasu")

B. Primăvara ("Wiosna") 

- Introducere ("Wstęp")

- Păpăruga (jest to nazwa ludowego obyczaju mającego sprowadzić deszcz w czasie suszy, tradycja ta praktycznie już wygasła, jest obchodzona jedynie w kilku wioskach na południu Rumunii, odprawia się ją właśnie w formie śpiewu)

C. Vara ("Lato")

D. Toamna ("Jesień")

E. Iarna ("Zima")

- Introducere ("Wstęp")

- Jocul caprelor ("Kozie harce")

2. Nunta  ("Zaślubiny")

Strona B:

3. Negru Vodă - Baladă

4. Pseudo-Morgana

"Meșterul Manole" (1973), ("Mistrz Manole"- postać z rumuńskiej mitologii, dla ciekawych TU) epka, pomyślana jako pierwsza rock-opera rumuńska, ze scenariuszem, aktorami, chórkami i kostiumami, mająca byc skrytą krytyką reżimu.

W 2007 roku został wydany manuskrypt opery z rysunkami Valeriu Sepi i z przedmową samego autora.

(Electrecord)

Tracklist:
1. Mamă, mamă
2. Te întreb pe tine, soare... ("Pytam się ciebie, słońce...")
3. Meșterul Manole, uvertură

"Mugur de fluier" (1974) ("Pąk fletu")  druga płyta zespołu, na której już muzycy wyraźnie odbili w stronę folkloru, inspiracją dla nich były tradycje z różnych zakątków Europy włącznie z muzyką cygańską. Płyta jest niezwykła, czuć klasę zesołu. (do posłuchania w całości na youtubie TU)
(Electrecord)

Co do okładki to z informacjami spieszy serwis okladki.net:

"Okładka drugiej płyty długogrającej najbardziej znanego rumuńskiego zespołu idealnie koresponduje z jej muzyczną zawartością, bowiem słuchacz odnajdzie w niej wiele odniesień do rumuńskiego folkloru. Zdjęcie zostało wykonane jeszcze podczas studiów przez lidera zespołu. W środku rozkładanej koperty znalazł się rysunek uznanego rumuńskiego artysty i wówczas członka zespołu Phoenix – Valeriu Sepii. Obrazek mocno kojarzy się z okładkami zachodnich płyt rocka progresywnego – chociażby Gentle Giant."

Tracklist:
Strona A:

1. Lasă, lasă nr. 1
2. Pavel Chinezu, leat 1479
3. Strunga
4. Andrii Popa
5. Lasă, lasă nr. 2
6. Mica Țiganiadă

Strona B:

1. Lasă, Lasă nr. 3
2. Ochii negri, ochi de țigan
3. Muzică și Muzichie
4. Mugur de fluier
5. Lasă, Lasă nr. 4
6. Anule, Hanule
7. Lasă, Lasă nr. 5
8. Dansul codrilor

"Cantofabule" (1975) progresywne wydawnictwo 2- płytowe tradycyjnie wydane w Electrecord, prawdziwy klasyk rumuńskiego rocka,
W tytule pojawił się błąd, powinno być "Cantafabule".

Album oparty jest na alegorycznej "Historii hieroglificznej" Dymitra Kantemira z 1705 roku,  będacej pierwszą powieścią napisaną w języku rumuńskim (jak ktoś chce zgłębić temat: TU)

Spektakle promujące płytę były organizowane po kryjomu (zespół juz miał zakaz występowania), każdy członek zespołu miał w nich przedstawiać jedno fantastyczne zwierzę  (np. jednorożec albo smok)

"Okładka trzeciej, doskonałej pyty zespołu to dzieło jej lidera – Nico Covaci, wszechstronnego artysty – muzyka, rzeźbiarza i malarza. Obraz przedstawia wszystkie stwory wymienione w opowiadaniu Cantemira z 1705 roku. Płyta jest udaną próbą muzycznej interpretacji tego dzieła." (ponownie okladki.net)

Tracklist:
Płyta 1, strona A:

1. Invocație
2. Norocul Inorogului
3. Scara scarabeului

Płyta 1, strona B:

1. Delfinul, dulce dulful nostru
2. Uciderea balaurului
3. Știma casei
4. Pasărea calandrinon

Płyta 2, strona A:

1. Filip și cerbul
2. Vasiliscul și Aspida
3. Sirena
4. Pasărea Roc...k And Roll

Płyta 2, strona B:

1. Cîntic-lu a cucuveauă-liei
2. Zoomahia
3. Phoenix

Okres "niemiecki":

"Transsylvania" (1981) jedyna płyta nagrana za granicą, pierwszy raz grupa sięgnęła po skrzypce i automatyczną perkusję,

(Bellaphon)

Tracklist:

Strona A:

1. Gipsy Storie (nagrana po angielsku wersja „Mica Țiganiadă" z "Cei ce ne-au dat nume")
2. Wanting
3. Would You Follow Me...? 
4. Tamara

Strona B:

1. Feel The Sound 
2. Star Dance
3. Wedding (nagrana po angielku wersja "Nunta" z "Cei ce ne-au dat nume")

"Ballade For You/The Lark" (1987) singiel

(Extra Records & Tapes)

  

Tracklist: 
Strona A:

1. Ballade for you (przeróbka "Baladei lui Ciprian Porumbecu") 

Strona B:

 1. The Lark (przeróbka "Ciocârlia" - "Skowronka" z Rapsodii Rumuńskich George Enescu)

"Tuareg" (1988) kolejny singiel

Tracklist:

Strona A:

1. Tuareg (piosenka ta została potem nagrana również na albumie „În umbra marelui urs” pod tytułem "Afganistan")

Strona B:

1. Mr. G's promises

"Tuareg" (1988) maxi singiel

Tracklist:
Strona A:

1. Tuareg
2. Tuareg extended Version 

Strona B:

1. Mr. G's promises
2. The Lark 

Okres po powrocie do Rumunii:

"Ciocîrlia/Perestroika" (1990) singiel będący reedycją utworów "The Lark" z singla „Ballade For You/The Lark” i „Mr. G's promises” z „Tuareg/Mr. G's Promises”.
Piosenki te dostały nowe tytuły, takie jakie dla nich wymyślił pierwotnie Covaci.
Płytka ta (wydana w nakładzie 7.000 kopii) była przeznaczona do dystrybucji darmowej, jako dodatek do biletu kupionego na tournee grupy w 1991 roku.
(Extra Records & Tapes)

Tracklist:
Strona A:

1. Ciocârlia

Strona B:

1. Perestroika

"Remember/ Phoenix" (1991) pierwsza płya wydana po wielkim come backu do ojczyzny, wbrew tytułowi grupa nie musiała się wcale nikomu przypominać;) Płyta zawiera największe przeboje grupy.
(Electrecord)

Tracklist:
Strona A:

1. Vremuri
2. Mamă, mamă
3. Te întreb pe tine, soare
4. Nunta
5. Totuși sînt ca voi 
6. Floarea stîncilor
7. Ar vrea un eschimos

Strona B:

1. Balada „Negru Vodă”
2. Canarul 
3. Nebunul cu ochii închiși

"SymPhoenix" (1992) podwójna płyta, zawierająca nowe kawałki, wydana na płycie winylowej, kasecie i po raz pierwszy na CD.

W nagraniu uczestniczyła Orkiestra Filharmoniczna Rumuńskiego Radia.

(Eurostar)

"Evergreens" (1993) kolejna kompilacja przebojów Phoenixa, wydana bez skonsultowania się z członkami grupy, co bardzo zazłościło Covacia.

(Electrecord)

Tracklist:

1. Vremuri 
2. Te întreb pe tine, soare 
3. Canarul 
4. Ciclul anotimpurior - Preludiu: A oilor
5. Jocul timpului
6. Ciclul anotimpurior - Primăvara: Introducere
7. Păpăruga 
8. Ciclul anotimpurior - Vara 
9. Ciclul anotimpurior - Toamna
10. Ciclul anotimpurior - Iarna: Introducere
11. Jocul caprelor
12. Nunta 
13. Balada „Negru-Vodă” 
14. Pseudo-Morgana
15. Preludiu 
16. Strunga 
17. Andrii Popa
18. Mica țiganiadă 
19. Muzică și muzichie 
20. Mugur de fluier

"Aniversare 35" (1997) płyta jubileuszowa wydana w wytwórni Genius, nagrana w  „Hyde Park” w Osnabrück w Niemczech w 1990 roku.

Tracklist:

1. Empire Of Vampires
2. Tamara / Would You Follow Me...?
3. Mica Țiganiadă / Strunga / Nunta / Running
4. Andrii Popa
5. De-a lungul..., Sârba-n căruță, Ciocârlia
6. Vasiliscul și Aspida
7. Sirena
8. Balaurul
9. Stars Dance
10. Wanting To Be Free...
11. Pasărea Calandrinon
12. Pasărea Roc...k And Roll
13. Negru Vodă

"În umbra marelui urs" (2000) ("W cieniu wielkiego niedźwiedzia") 3 lata później płyta została ponownie wydana pod tytułem "În umbra marelui URSS" (i już nie ma wątpliwości o jakiego niedźwiedzia chodziło;)
(Cat Music)

Tracklist:

1. Nesfârșita luptă ("Niekończąca się walka")
2. Afganistan
3. Numai una ("Tylko jedna")
4. Iovano, Iovanke
5. Ora-hora
6. Balada
7. The Measure Of A Man
8. Meșterul Manole
9. În umbra marelui urs
10. Liber ("Wolny")

"Baba Novak" (2005) tytuł tej płyty odnosi się (wbrew żeńsko brzmiącej nazwie) do serbskiego hajduka walczącego przeciw imperium osmańskiemu, bohatera narodowego Serbii, członka armii Michała Walecznego.
(W Klużu jest wieża jego imienia, może chcieli mu jakoś wynagrodzić, tam bowiem został spalony na stosie przez Węgrów) taki oto pan:

Tracklist:

1. Zori de zi
2. Fluier în cer
3. Orașul scufundat
4. Pasărea de foc
5. Singur
6. Apocalipsă
7. Baba Novak
8. Hăituit
9. To my brothers
10. Orient Express
11. Orujo
12. Mila 2 de lângă 3

TYLE :)

 
Podsumowując, jeśli ktoś interesuje się kulturą rumuńską to koniecznie powinien zapoznać się z zespołem Phoenix, kawał historii i kawał muzyki.

Na koniec: (ciężko coś wybrać ;)

NISKIE UKŁONY:)